Willem van Hanegem monkelt regelmatig door de jaren heen dat de invloed van een trainer niet overschat moet worden. Sinds hij als trainer van Feyenoord de landstitel in het seizoen ‘92/’93 binnenhaalde heeft hij de zelfbevlekking van de meeste in regenjas gehulde oefenmeesters over de kling gejaagd.
Logisch?
Eigenlijk wel. Natuurlijk lijken er uitzonderingen te bestaan, maar een nader onderzoek naar het uiteindelijke resultaat levert het gelijk van de Kromme op.
Zo beschikten Ajax en Feyenoord in de beginjaren zeventig over de beste elftallen. Landstitels en Europacups komen niet zomaar aanwaaien, daar moet je een beetje geluk bij hebben, echter zonder goed materiaal is het slecht hazen vangen. Tactische vondsten van Happel of Michels en later van Cruijff bij Barcelona lijken de doorslag te hebben gegeven, maar iedere voetbalgek weet nog hoe Cruijff aan drie van zijn vier Spaanse landtitels kwam: op de laatste speeldag afhankelijk zijn wat Real Madrid tweemaal op Tenerife uithaalde (tweemaal uitglijden!) en aan de radio gekluisterd zittend vernemen hoe Bebeto van Deportivo La Coruna bij een brilstand in de 88e minuut weigert een strafschop te nemen en zo Djukic het eigen doodvonnis laat vellen door te missen.
De kwaliteit van de Barca-selectie bepaalde dat de Catalaanse grootmacht op de tweede plaats stond, het (afgedwongen) geluk deed de rest. Daarom oreert Cruijff dat goed voetballen en doelpunten maken twee verschillende dingen zijn. Met goed voetballen bepaal je de buurt van de ranglijst, met doelpunten de uiteindelijke plaats.

Leo Beenhakker is misschien wel het beste voorbeeld, omdat de andere keuzeheren nog op hoog niveau hebben gevoetbald en dus zouden hebben kunnen putten uit eigen ervaringen. Don Leo kwam midden jaren tachtig in een gespreid Madrileens bedje terecht en schreef drie landstitels op zijn conto bij. Beenhakker hield het Dreamteam tevreden en de sterren deden de rest. Zal Leo tactische trucs hebben toegepast om een overwinning binnen te slepen? Wellicht, maar dat krediet heeft hij nooit gekregen. Cruijff en de zijnen krijgen veel eerder de lauweren van tactisch genie toegeworpen, omdat voetbal niet hogeschool mag zijn als er geen professoren aan het roer staan.
Befaamd is de afdaling uit de hemel van Cruijff in De Meer, toen Ajax 3-1 achterstond tegen FC Twente en Beenhakker op de bank moest toestaan hoe Cruijff ingreep. Meesterlijke anekdote, maar volgens Tscheu La Ling wilde Cruijff hem wisselen en dat hield Beenhakker tegen, en niet lang daarna had La Ling beslissende acties die de wedstrijd naar een 5-3 overwinning ombogen.
Het op het netvlies gebrande stukje samenvatting is legendarisch, al is het beeld nogal kwetsend voor Beenhakker: een kleine jongen die teveel loopt te klooien zodat De Meester zelf genoodzaakt is in te grijpen.
Drie maanden later was Leo Beenhakker weg bij Ajax.

Real Madrid, Chelsea, het zijn details die bepalen of er wel of niet gewonnen wordt, maar over de duur van een seizoen verloochent kwaliteit zich zelden. Daarom zijn trainers van dergelijke bolwerken eerder peoplemanagers dan dat zij tactische meesterkwaliteiten dienen te bezitten.
Daarom ook moet Gullit niet zeuren dat hij op dit moment niet te benijden is bij Feyenoord, want kwalitatief behoort de Rotterdamse volksclub tot de top van Nederland. Gullit heeft de doelpunten met Kuyt en Kalou, nu is het aan Gullit om de resterende spelers op te stellen om goed voetbal op de mat te leggen. Als hij dan besluit om tegen Vitesse het elftal op zes(!) plaatsen te wijzigen en vier (De Graaf, Hofs, Gibbs en Ostlund) vers aangekochte spelers in de basis op te stellen, dan is het signaal dat hij afgeeft niets meer of minder dan dat hij de rest van inferieure kwaliteit vindt.
Gullit is wel degelijk te benijden bij Feyenoord, hij zit bij de club met de meeste aanhangers, speelt in het mooiste stadion en zal iedere maand een riant salaris toucheren. Het moet eens afgelopen zijn met die wekelijkse klaagzang hoe zijn spelers hem in de steek laten, hoe ze zijn opdrachten niet vervullen, hoe ze op verkeerd schoeisel spelen of uit hun ogen kijken. Het draait bij Feyenoord om Feyenoord, niet om Ruud Gullit.

Trainers hebben misschien dan niet zoveel invloed als zij zichzelf graag toedichten, maar ook weer niet zo weinig. Hard werken, willen winnen, de eerste de beste amateurpsycholoog kent de termen. Als iedereen zijn mannetje houdt en je hebt twee leperiken die de organisatie in de gaten houden, dan doet de superieure kwaliteit de rest.
Als voetbal zo simpel is, dan moet je het zo simpel houden.

Goeie voetballers slecht laten voetballen, dat is wèl de invloed van de trainer.