terug_naar_homepage
login_linkspoot
lees_ook

seizoen 15/16:
figuranten
Butterfly
keuzes
Johan Cruijff
Jetro
kijk en zicht
verwondering
cyclus
pijnbank
spelletjes
kleurloos
Realisten en romantici
Blind

instinctvoetballer

Op maandagochtend wordt bekend dat Ruud Gullit en Feyenoord de samenwerking niet langer zullen voortzetten. Tijdens de vele journaals lucht Gullit zijn hart, rept zelfs niet al te chic van slechte spelers en laat doorschemeren dat voorzitter Jorien van den Herik geen middelen wilde vrijmaken voor de door Gullit gewenste versterkingen. Dan houdt het op, of woorden van gelijke strekking schieten als een definitieve kogel door de kerk.
s’Avonds gaat de, op Cruijff na, bekendste Nederlandse voetballer ter wereld, over de tongriem bij Voetbal Insite, waar opiniemaker Johan Derksen geen goed woord over heeft voor de trainer Gullit. Hij zou geen gebruik hebben gemaakt van een zestigtal gescoute voetballers door Feyenoordscout Frans Boumeester, maar via een louche zaakwaarnemer zijn (tussentijdse) aankopen hebben geregeld. Bij Barend en Van Dorp heeft Gullit zelf het laatste woord, als hij geconfronteerd wordt met de uitspraken van Derksen eerder op de avond. Er is sprake van leugens, gebrek aan steun en vertrouwen, een lek bij Feyenoord in de persoon van directeur Jan D. Swart en een vreemd verhaal over een door Feyenoord gedwongen optreden van assistent-trainer Petrovic als slachtvee in het bovengenoemd programma van Derksen, waar Petrovic als babbelzieke Joegoslaaf met de grond gelijk werd gemaakt.
Al met al een grimmig schimmenspel waarvan de media nog weken kan smullen, want men neemt het nooit zo nauw met de chronologische volgorde van uitspraken, alsmede de context waarbinnen de teksten dienen te worden gelezen.
Maar ondanks de slangenkuilverhalen die nu de kop opsteken over gekonkel en achterklap binnen Feyenoord, interviews in landelijke dagbladen die het volledige vertrouwen uitspraken in de trainer Ruud Gullit, terwijl op de televisie wordt bekend dat er al maanden werd getwijfeld aan de voortzetting van het 2-jarig contract met de wereldster, alle tegenstrijdigheden ten spijt gaat men (op Jan Mulder na) voorbij aan daar waar het over moet gaan: heeft Gullit als trainer gefaald of niet?

Bij zijn aanstelling vorig jaar riep Gullit dat Feyenoord zou meestrijden om de titel. Logisch, dat hoort de club uit Rotterdam-Zuid altijd te doen, dus daar school geen lichtzinnigheid in, eerder een open deur. Je mag er van uitgaan dat Gullit op de hoogte was van het technische en tactische niveau van de selectie. Dat blijkt dus niet zo geweest te zijn, want hij sprak zich uiteindelijk publiekelijk uit over slechte spelers. Waar Gullit echter de uitglijder van jewelste maakte, is te gokken op het spelinzicht van de spelers zelf. Hij kon hen als trainer daarin namelijk amper wat leren, want hij beschikte zelf als speler ook niet over veel inzicht. Dat hoefde ook niet, want daar waren anderen voor. Gullit mocht als vedette van Feyenoord, PSV, AC Milan, Sampdoria en Chelsea vertrouwen op zijn instinct en zijn grillige ingevingen ruim baan verlenen. Positioneel hoefde hij niet na te denken, Ruud was er niet voor de balans. Hij was niet de strateeg, hij was de beste strijdkracht. Wie Gullit als libero heeft zien voetballen begrijpt waarom hij gecharmeerd is geweest van Cory Gibbs. Ook de Amerikaan vertoont weinig gevoel voor het moment waarop hij kan inschuiven, net als Gullit stiert hij naar voren zodra een mogelijkheid zich aandient, zijn medeverdedigers aan het lot overlatend. Daar waar Gibbs de lof van zijn trainer ontving, kreeg Hossam Ghaly voor hetzelfde gedrag regelmatig een veeg uit de pan. Ghaly moest tegen zijn avontuurlijke natuur in voetballen, controlerend, zuinig, zonder franje, risicoloos. Logisch, maar niet voor Ghaly. Een Arabische volbloed in de manege aan de lijn rondjes laten lopen getuigt van weinig inzicht in een speler.
Maar buiten de individuele missers liep het losse liniespel het meest uit de pas. Gullit kreeg de defensie en het middenveld niet op orde, het stond nooit dusdanig dat je als toeschouwer er eens lekker voor kon gaan zitten. Het was altijd wachten op maanzieke bevliegingen van Kalou, Kuijt of Castelen. Vaak ging het goed, scoorde de voorhoede voldoende goals voor drie winstpunten, maar regelmatig leken het parels voor de zwijnen ,als men achterin de ene zeperd na de andere incasseerde. Het was de fout van Babos, van Paauwe, van Songh, Gyan, Ostlund, Gibbs, Mtiliga, Basto, Bosschaart, noem maar op, maar het begint allemaal bij de trainer. Er zat geen idee achter, geen lijn, geen concept. De aanvallen waren soms oogverblindend mooi, maar werden wel uit het niets geboren. Uit emotie, uit instinct.
De grote coaches gingen allemaal berekenend te werk. Michels, Happel, Van Gaal, Hiddink, maar ook Cruijff en generatiegenoten Rijkaard en Van Basten weten of wisten precies wanneer en welke spelers waar op het veld aan hun instinct mochten toegeven. Voor het overige deel van de wedstrijd waren de afspraken keihard en wee degene die zich niet conformeerde aan de gestelde eisen. Je zag bij Feyenoord de laatste man Gibbs voorin lopen, terwijl spits Kuijt achterin liep te zwoegen. Een logisch domino-effect, want gat na gat diende opgevuld te worden. Daardoor speelde Feyenoord reactievoetbal en creërde het haar eigen ellende.

Gullit wilde sexy voetbal, een term die bij Chelsea paste toen hij daar als speler/manager werkzaam was. Het BBC-interview met de uiterst succesvolle Chelsea-coach Jose Mourinho, dat eveneens op deze gedenkwaardige maandagavond werd uitgezonden, ging nog even over het Chelsea van onder meer Gullit: the public loved the game they played, but they lost. The public seems to hate our game, but we win. Aldus Mourinho.
Gullit traint op instinct, Gullit voetbalde op instinct. Zijn spel was sexy, maar zijn trainerskwaliteiten lijken aan harde zakelijkheid te ontberen. Dat kan hij de kwaliteiten van zijn spelers wel gaan verwijten, maar hij is toch echt de persoon die de opdrachten verstrekt. En als ze iets niet kunnen, dan moet je dat ook niet van ze verlangen.
Dan moet je uit een ander vaatje tappen.

Dat voelde Gullit instinctief best wel aan, maar hij kent geen ander vaatje. Daarom is, ondanks alle vuiligheid die nog op straat zal komen te liggen, de beslissing van Feyenoord terecht: met Gullit zou het komend seizoen echt niet beter gaan.

copyright by © judge