terug_naar_homepage
login_linkspoot
lees_ook

seizoen 15/16:
figuranten
Butterfly
keuzes
Johan Cruijff
Jetro
kijk en zicht
verwondering
cyclus
pijnbank
spelletjes
kleurloos
Realisten en romantici
Blind

foto van een foto

Zonder voetbal zou tegenwoordig een significant deel van de media ander werk kunnen zoeken.
Vroeger bestond de sportredactie gewoonweg niet en berichtte het zichzelf respecterende journaille amper over de sportieve prestaties in den lande. Via de eminente ingenieur (?) Ad van Emmenes verschenen in de na-oorlogse jaren verslagen van de regelmatig terugkerende interland tussen Nederland en België of de befaamde Watersnoodwedstrijd in het Parc des Princes in Parijs, waar verbannen voetballers als Kees Rijvers, Faas Wilkes en Cor van der Hart hun talenten tentoonspreidden.
Vanaf de Europese successen van Feyenoord, Ajax en Oranje in de jaren ’70 nam de sportverslaggeving een hoge vlucht. Voetbal kreeg een vast katern, Telesport in de Telegraaf, onder auspiciën van Lex Muller, nam jarenlang het voortouw. Ben de Graaf van de Volkskrant werd gezien als de eerste criticus. Michels en Cruijff waren tijdens het WK ’74 niet gediend van de snedige stukjes die De Graaf produceerde en terroriseerden hem door hem in het zwembad te bonjouren. Nu is het een zwembad, de volgende keer een steen tegen je hoofd, Ben de Graaf had een vooruitziende blik.

Dertig jaar later roept Jan Mulder op tot publieke steniging van bondscoach Dick Advocaat, omdat Oranje in zijn ogen niet voldoende presteert tijdens Euro 2004. Zelfs de premier voelt zich geroepen om de Nederlandse sportpers op de vingers te tikken, de demonisering van Advocaat past niet binnen het normen en waardenpakket dat de regering voorstaat.

Elke tv-zender had gedurende het EK een dagelijks praatprogramma, waarbij iedere BN-er zijn of haar mening, het liefst ongezouten, mocht geven over de wedstrijd, de training, de opstelling, de shirts, de uitspraken van Dickie of het zwijgen van Van Hanegem (door Hugo Borst nog uitgescholden voor mummie), de kleur van de bus, het dieet van de wissels of het ontbreken van de leesmap. Nu mag een verdwaalde zanger van een boyband, niet gehinderd door enige affiniteit met voetbal, nog zijn mening geven, al dan niet doordrenkt van vitriool. De sportverslaggevers zelf (Barend en Van Dorp, Van Gelder) begaven zich op glad, journalistiek niet geheel onpartijdig, ijs door voorzetjes te souffleren aan erkende fileermessen als Borst en Mulder, maar ook Van Gaal plempte vol overgave zijn afwijkende visie op het schoolbord.
De printstraten, radiogolven, glasvezels en satellieten deden de distributie en heel Nederland kon van s’ochtends vroeg tot s’avonds laat worden bestookt over het reilen en zeilen van de Oranje karavaan, tot en met het relaas over de weerbarstige teenharen van de assistent-materiaalman, verantwoordelijk voor het plaatsen van de cornervlaggen op het trainingsveld.

Voetbal is miljardenbusiness, ieder randverschijnsel vreet zich het ongans uit de ronde ruif, iedereen maakt goede sier met voetbal in welke vorm dan ook, columnisten schrijven wekelijks een tweede huis in Frankrijk bijeen, analisten verschijnen op de buis met hun opiniemakende gebrek aan diepgang, terwijl presentatoren als ware talkshowhosts het geheel dirigeren naar de waan van de dag.
Prima.
Voetbal is van ons allemaal.
Alleen moet men de verhoudingen niet uit het oog verliezen.
Afgelopen zondag zond de NOS het EK-overzicht uit, meer dan 100 minuten voor de liefhebber, zoals zovelen thuis een videoband bezitten van EK’s of WK’s, visuele naslagwerken van hoogte- en dieptepunten, alle missers en de successen.
Het bleek een gedrocht van een special. Dick Advocaat mocht nog even zijn gelijk halen in flarden een-tweetjes met Jack van Gelder, Van Gelder liet ons de kleedkamer van Oranje zien, de stoel waar hij bijna een maand op zat, kortom: beeldvervuiling voor de voetballiefhebber, die alle sprankelende momenten van Zidane in de cutting room zien verliezen van de zelfbevlekkende close-ups van een presentator.
Nu was Jack niet de enige (we spreken al van Jack, omdat hij zo vaak op televisie komt dat je hem denkt te kennen.) die zijn narcisme de vrije loop gaf, want letterlijk de helft van de 100 minuten bestond uit het gezicht van Tom Egberts, een in beeld gebrachte voice-over om de boel aan elkaar te praten.
Waarom moet Tom in beeld?
En dan om de minuut?
Tom voetbalt bij AFC en is fan van Heracles, nu niet echt een sportheld waarvan heel Nederland droomt om nog eens in levende lijve te kunnen aanschouwen. Dat kan Tom blijkbaar niets schelen, maar ook de regisseur of de art-director of de eindredacteur of wie dan ook die moet toezien op de kwaliteit van het geleverde, is in de veronderstelling geweest dat het personeel belangrijker is dan de acteurs.
Wat een zelfoverschattende blunder.
Cruijff oreerde ooit dat verslaggevers geen verstand van voetbal hebben, anders zouden ze wel voetballen in plaats van er over schrijven.
Het gehele circus draait om het spel en de spelers, de rest is bijzaak.
De media zijn doorgeslagen.

Het is als de foto op de voorpagina van de Metro enkele weken geleden: een foto van fotografen die wachten op het maken van een foto van prins Bernhard.

copyright by © judge